Een goed gekozen set randvoorwaarden leidt pas écht tot originele uitdagingen. Ionica Smeets daagt u uit deze zomer. Aflevering 6: Speel met de regels

Een vriendin zag hoe haar zoon nog steeds niet binnen de lijntjes kleurde, terwijl zijn fijne motoriek al best goed was. Toen ze hem hiernaar vroeg, keek hij haar verbaasd aan. Was dát de bedoeling van die kleurplaten? Dat had niemand hem verteld. Nou, dan wilde hij een volgende keer best binnen de lijntjes kleuren. En inderdaad de volgende kleurplaat bleef hij keurig binnen de lijntjes. Je moet de regels kennen voordat je je eraan kunt houden. Sterker nog: je moet flink wat regels kennen, voor je zelf je eigen regels kunt gaan bepalen.

De afgelopen weken heb ik u uitgedaagd om met verschillende regels en randvoorwaarden iets bijzonders te doen. Deze keer is de uitdaging van een hoger niveau: ik daag u uit om zelf nieuwe regels te verzinnen.

Religiewetenschapper James Carse schreef in de jaren tachtig dat er minstens twee soorten spelen zijn: eindige en oneindige. Bij eindige spelen zijn er regels en gaat het om winnen of verliezen. Denk aan sport, maar ook aan politiek of oorlog. Bij het oneindige spel (er is er maar één volgens Carse) is het enige doel om zo lang mogelijk door te blijven spelen. Bij dit spel zoeken spelers niet naar macht of winst, maar naar kracht.

In alle eerlijkheid: ik snap niet helemaal wat Carse bedoelt en ik heb zijn boek niet gelezen. Maar ik zag zijn citaat ‘Eindige spelers spelen binnen grenzen; oneindige spelers spelen met grenzen.’ als motto in een ander boek en bedacht toen dat ik dolgraag een oneindige speler wil zijn. Ik wil niet binnen of buiten de lijntjes kleuren, ik wil zelf die lijntjes tekenen.

Vanzelfsprekend kan ik u niet vertellen wat u nu moet doen met deze uitdaging, maar laat ik wat voorbeelden geven van mensen die zichzelf bijzondere regels of randvoorwaarden oplegden.

George Perec schreef een roman zonder woorden met de letter e. Laura Dekker besloot dat zij de jongste persoon wilde zijn die solo rond de wereld zeilde. Drs. P legde zichzelf op dat de ij nooit mocht rijmen op de ei. Kinderen voor Kinderen liep met één béén op de stoep. Student Sairam Gudiseva schreef een essay over natuurkundige Niels Bohr waarbij de eerste woorden van elke regel het refrein vormden van Rick Astley’s Never gonna give you up.

Lee Redmond liet haar nagels dertig jaar groeien tot ze een totale lengte van ruim 7,5 meter hadden. Raymond Queneau beschreef hetzelfde verhaaltje in 99 verschillende stijlen. Jeroen van Merwijk maakte een lied over Partycentrum Waselink in Winterswijk waarbij de drie coupletten moesten rijmen op respectievelijk Winterswijk, Waselink en partycentrum. Floor de Goede legt zichzelf regels op als hij personages tekent, zo mocht één bepaald meisje bijvoorbeeld alleen kleding krijgen die Amelie Poulet zou kunnen dragen. Hoogleraar translationele genetica Annemieke Aartsema-Rus bespreekt elke dag een wetenschappelijk artikel op Twitter. George Perec schreef een roman waarin de e de enige klinker was.

Zo kan ik nog wel even doorgaan. De mogelijkheden voor een oneindige speler zijn oneindig. Ik wens u veel plezier.

Deze column verscheen op 20 augustus 2022 in de Volkskrant.

Lees hier ook de andere columns van de reeks:
Aflevering 1: Reis zo ver mogelijk in 24 uur
Aflevering 2: Leg een verzameling aan met een gek criterium
Aflevering 3: Doe iets dat bijna in uw naam zit
Aflevering 4: Spaar ze allemaal
Aflevering 5: Breng meer willekeur in uw leven